X kuşağı anne babalar ile Z kuşağı çocuklarının yaşadığı dünya ne kadar farklı? Kuşak çatışması tarihin her döneminde olmuştur elbet ama böylesi hiç yaşanmadı. X’ler ve Z’ler arasında bin yıl fark var.
Eskiden -yetmişlerde, seksenlerde doğanların evreninden bahsediyorum- hayat çok daha basitti. Neredeyse Orta Çağ basitliğinde bir yaşam… Hayat kolay değil ama basitti.Çocuklar ya okur ya da bir işe verilirdi. Okulda ve işyerinde başarılı olmak için rutin faaliyetlerini yerine getirmek, kurallara uymak, emirlere itaat etmek yeterliydi.
Şimdi bin yıl sonrasındayız. Bambaşka bir çağda. Geçen yüzyılın bilim-kurgu edebiyatındaki her şey gerçek oldu. Taşınabilir telefonlar, uçan arabalar, görüntülü görüşmeler, insandan zeki bilgisayarlar, robotlar…
Asırlık ezberlerimizi bozmamız gerekiyor. 2040’larda, 2050’lerde hayat mücadelesi verecek çocuklarımızı geçen yüzyılın kafasıyla yetiştiremeyiz. Yeni yüzyıl yeni beceriler, yetkinlikler istiyor.
21. yüzyıl becerileri nelerdir?
Üç başlık altında ele alınan becerilerin ilki öğrenme becerileri: Yaratıcılık, inovasyon, eleştirel düşünme ve problem çözme yetenekleri.
Mevcut eğitim sistemimiz her ne kadar bu becerileri öğrencilere kazandırmayı hedeflese de kademeler arası geçişte kullanmak durumunda kaldığımız sınavlar herkesin elini kolunu bağlıyor. LGS ve YKS gibi merkezi sınavlar tüm öğrencileri cendereye almış durumda.
Oysa hayat insanlara bu sınavlarda sorulan soruları yöneltmiyor. Okullarda çoktan seçmeli soruları cevaplamaya alışkın öğrenciler hayatta karmaşık sorunları çözmek zorunda kalıyor. Ezberlemek, kalıplar içerisinde hareket etmek, sorgulamadan itaat etmek okul hayatında başarıyı(!) getirse de hayat farklı düşünmeyi, yeni yollar bulmayı, sıra dışı olmayı gerektiriyor.
İkinci başlık okuryazarlık becerileri
Bilgi, medya, bilişim-iletişim ve teknoloji, finans okuryazarlıkları 21. yüzyılın becerilerinden. Ulaştığı bilginin doğruluğunu ve güvenilirliğini sorgulayabilen, medyanın aldatıcı ve yanıltıcı sunumlarına inanmayan bireyler olarak çocuklarımızı yetiştirmek zorundayız. Açıkçası sadece onların değil, velilerin ve öğretmenlerin de bu konuda kendilerini “güncellemeleri” gerekiyor. Teknolojik aygıtları, belli programları etkili, verimli kullanmak; finans dünyasının verilerini doğru değerlendirmek herkes için son derece önemli.
Üçüncü başlık kariyer ve hayat becerileri
Esneklik ve uyum, inisiyatif kullanabilme, öz yönlendirme (İngilizcesi self direction), sosyal ve kültürler arası etkileşim, üretkenlik, sorumluluk alma, hesap verebilirlik, liderlik, takım çalışmasına yatkınlık ve iletişim.
Kamu kurumları, özel sektör, spor kulüpleri, sivil toplum kuruluşları bir araya gelerek yeni nesilleri bu becerilerle yetiştirmek için seferber olmalı.
Konu uzun. Önümüzdeki haftalarda üzerinde söyleşmeye devam edeceğiz.