Türk Lirasının değer kaybetmesiyle alım gücü düşüyor!
Türkiye’de yaşanan ekonomik sorunları yapay zekâ araçlarına sorduk. Algoritmaların, ortak bir şekilde vermiş olduğu cevapları değerlendireceğiz… Türkiye’de alım gücünün düşük olmasını döviz kurlarındaki dalgalanmaya bağlayan yapay zekâ algoritmaları; “Enflasyonun hızla yükselişi, gelir düzeylerinin aynı düzlemde yükselmesine engel oluyor. Bu nedenle Türkiye’de alım gücü düşüyor. Öte yandan, döviz kurlarındaki dalgalanmalar ve Türk Lirasının değer kaybetmesi ithal ürünler noktasında alım gücünü düşürüyor. Tüm bu olumsuzlukların yanında, gelir eşitsizliğinin olmasından dolayı, bir kesim mali güç kaybederken diğer kesimin mali güç kazanıyor ve alım gücü bu şekilde olumsuz yönde etkileniyor. Ekonomik istikrasızlık ve ekonomik belirsizlikler, yatırımcıların güvenini azaltıyor ve alım gücünün yükselmesine neden oluyor. Son olarak işsizlik faktörünün de tüm bu olumsuzluklarla birlikte hareket etmesi durumu, süreğen bir alım gücü düşüklüğüne neden oluyor.” ifadelerine yer veriliyor. Türkiye’de gıda ürünlerindeki fiyat artışını da değerlendiren algoritmalar, özellikle meyve-sebze ürünlerindeki artışın ekonomik, lojistik ve tarımsal bazı nedenlere bağlıyor.
Meyve-Sebze fiyatlarındaki artışın en önemli nedeni; ekonomik, lojistik ve tarımsal…
Türkiye’de yaşanan meyve-sebze fiyatlarındaki artışın, artan girdi maliyetleri ve aracılarla birlikte tedarik zinciri sorunlarıyla alakalı olduğunu ifade eden algoritmalar, “Türkiye’de meyve-sebze fiyatlarındaki artışın ekonomik, lojistik ve tarımsal bazı nedenlerden kaynaklandığını söyleyebiliriz. Bu nedenler; Tohum, gübre ve mazot fiyatlarındaki artış; artan girdi maliyetleriyle alakalı bir durumdur. Yine, mazot fiyatlarındaki artış nedeniyle ortaya çıkan nakliye ve tarımsal ekipman kullanım maliyetlerindeki artışta, girdi maliyetlerin artmasıyla ilgilidir. Öte yandan döviz kurundaki dalgalanmalar, ithal tarımsal ürünler üzerinde baskı oluşturması durumu da artan girdi maliyetleri ile ilgilidir. Bu açıdan artan girdi maliyetleri, meyve-sebze fiyatlarının yükselmesine neden olmaktadır.” ifadelerini kullanıyor. Artan fiyatlarla ilgili diğer olumsuzluklara da ışık tutan Algoritmalar, “İklim değişikliği ve doğal afetlerin tarımsal ürünler üzerindeki etkisi, ihracat baskısı gibi faktörlerde meyve-sebze fiyatlarının artmasına neden oluyor. Arz talep dengesizliği, üretim planlamasındaki eksiklikler, enflasyon ve ekonomik faktörler, aracılar ve tedarik zinciri sorunları gibi sorunlarda fiyat artışına neden olur.” şeklinde aktarıyor.
Üretim planlamasındaki eksiklikler fiyatların dalgalanarak artmasına neden oluyor.
Türkiye’de meyve-sebze ticaretinde arada birçok aracının olduğunu aktaran Algoritmalar; “Türkiye’de meyve-sebze ticaretinde üreticiden tüketiciye kadar birçok aracı bulunmaktadır. Bu aracılar, ürünlerin maliyetini artırır. Soğuk zincir ve depolama sistemlerinin yetersizliği nedeniyle ürün kaybı yaşanır ve bu da fiyatlara yansır. Öte yandan üretim planlamasındaki eksiklikler, dengesiz ürün üretimine neden olur ve stratejik ürünlerde uzun vadeli üretim politikalarının olmaması piyasada dengesizlik yaratır ve fiyatları artırır.” diye ifade ediyor. Olumsuz durumların yanı sıra, çözüm önerilerine de ışık tutan algoritmalar; uzun vadeli tarımsal planlamanın önemine dikkat çekiyor.
Üreticinin doğrudan pazara ulaşımı sağlanmalı!
Meyve-Sebze fiyatlarındaki artış noktasında çözüm önerisi sunan algoritmalar, “Fiyat artışlarının düşmesi açısından; tarımsal planlamanın yapılması, aracılık sisteminin düzenlenmesi, girdi maliyetlerinin azaltılması, soğuk zincir ve tedarik zinciri noktasındaki eksikliklerin giderilmesi, küçük üreticilerin desteklenerek kooperatifleşme yoluna gidilmesi gibi durumların en önemli çözüm önerileri arasında bulunuyor.” şeklinde aktarıyor. Özellikle aracılık siteminin düzenlenmesi, soğuk zincir ile tedarik zinciri sorunlarına ve küçük üreticilerin desteklenerek kooperatifleşme sürecine gidilmesi gibi çözüm önerilerine dikkat çeken algoritmalar, “Tarladan sofraya fiyat farkını azaltacak mekanizmalar geliştirilerek aracılık siteminin düzenlenmesi gerekli. Yine, soğuk zincir depoları ve lojistik alt yapıların kurulmasıyla soğuk zincir ve tedarik zinciri düzenlenmeli. Öte yandan en önemlisi, kooperatifleşme teşvik edilerek, üreticinin doğrudan pazara ulaşımı sağlanmalı ve küçük üretici bu şekilde desteklenmelidir.” diye açıklıyor. Fiyatların düşmesi noktasında algoritmalar, uzun vadeli planların bu şekilde olması gerekliliğine vurgu yapıyor.
Haber: Ali ÜNLÜ
